Lời mở đầu của giáo trình

Rau sạch có lợi cho sức khỏe, là nhu cầu bức xúc của mỗi người dân, tình hình dân số ngày càng tăng, nhu cầu tiêu thụ rau sạch càng cao, đòi hỏi phải thâm canh tăng vụ nên dịch hại có cơ hội bộc phát. Sản xuất rau ở đồng bằng sông Cửu Long còn mang nặng lối truyền thống, chủ yếu lệ thuộc vào thiên nhiên, buộc người sản xuất phải sử dụng nhiều hóa chất nông nghiệp là điều không thể tránh khỏi. Mặt khác, trong bối cảnh diện tích đất canh tác bị thu hẹp, điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt do khô hạn, xâm nhập mặn, mưa lũ bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến ngành sản xuất rau, đời sống người trồng rau thêm khó khăn và nguy cơ rau không sạch vẫn còn lưu thông tràn lan trên thị trường, gây lo lắng cho người tiêu dùng. Để khắc phục những khó khăn trên, việc ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao trong sản xuất rau là cần thiết, là xu thế tất yếu để đáp ứng nhu cầu rau sạch cho người dân, mà còn có thể xuất khẩu, góp phần sản xuất nông nghiệp bền vững. Chính vì vậy, giáo trình “Kỹ thuật sản xuất rau sạch” được tái bản cho phù hợp với nhu cầu thực tiễn và xu thế của thế giới, trên cơ sở kiến thức của giáo trình “Cây rau và Thực hành nông nghiệp tốt (Good Agricultural Practice – GAP)”, nhóm tác giả đi sâu vào những ứng dụng công nghệ tiên tiến canh tác rau điều kiện ngoài đồng như sử dụng màng phủ nông nghiệp, sử dụng gốc ghép giúp cây rau tăng khả năng chống chịu môi trường tự nhiên bất lợi và ứng dụng công nghệ cao canh tác điều kiện nhà màng, nhà lưới là công nghệ không cần đất (thủy canh, bán thủy canh, chiếu sáng nhân tạo để sản xuất các loại rau cao cấp, chủ yếu dùng để ăn tươi như rau mầm, rau non, rau ăn lá trưởng thành và rau ăn trái cho năng suất cao, chất lượng ngon, an toàn và ổn định quanh năm, không lệ thuộc vào thời tiết), giúp chủ động kiểm soát môi trường của rễ cây (giá thể, nước và dinh dưỡng), tiểu khí hậu xung quanh tán lá cây (nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng, lượng mưa) và dịch hại.

Môn học này sẽ giúp cho sinh viên chuyên ngành Khoa học cây trồng, Nông học, Công nghệ giống, Công nghệ rau hoa quả cảnh quan, Bảo vệ thực vật, Khoa học đất và các ngành có liên quan tiếp cận được công nghệ tiên tiến nhất (nông nghiệp 4.0) trong lĩnh vực trồng rau, có thể mạnh dạn cải tiến kỹ thuật sản xuất rau theo lối truyền thống, đặc biệt là tự tin và đáp ứng được yêu cầu của các nông trại sản xuất rau công nghệ cao hoặc làm chủ trang trại.

Nội dung của giáo trình gồm 8 chương, được tóm tắt như sau:

Chương 1 Khái quát về rau sạch
– Khái niệm về rau sạch.
– Các nguyên nhân gây ô nhiễm rau.

Chương 2 Kỹ thuật sản xuất rau sạch điều kiện ngoài đồng
– Kỹ thuật sản xuất rau sạch ngoài đồng vườn hộ gia đình.
– Kỹ thuật sản xuất rau sạch ngoài đồng chuyên canh quy mô lớn.

Chương 3 Kỹ thuật sản xuất rau sử dụng màng phủ nông nghiệp
– Khái quát về màng phủ nông nghiệp.
– Kỹ thuật sử dụng màng phủ nông nghiệp.
– Một số kết quả nghiên cứu và ứng dụng sản xuất rau sử dụng màng phủ nông nghiệp của Đại học Cần Thơ.

Chương 4 Kỹ thuật sản xuất rau sử dụng gốc ghép
– Khái quát về ghép gốc cây trồng.
– Ghép rau họ cà kháng bệnh (cà chua, ớt cay).
– Ghép rau họ bầu bí kháng bệnh, chịu úng.
– Ghép cà chua và ớt làm kiểng (bonsai chilli: bonchi).
– Ghép dưa hoàng kim và dưa hấu làm kiểng (bonsai melon: bonme).

Chương 5 Kỹ thuật sản xuất rau sạch thủy canh
– Khái quát về sản xuất rau sạch thủy canh.
– Các phương pháp sản xuất rau thủy canh.
– Kỹ thuật trồng rau thủy canh.
– Kỹ thuật trồng rau bán thủy canh.
– Một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh trong sản xuất thủy canh.

Chương 6 Kỹ thuật sản xuất rau mầm, rau non
– Khái quát về rau mầm, rau non.
– Kỹ thuật sản xuất rau mầm.
– Kỹ thuật sản xuất rau non.

Chương 7 Kỹ thuật sản xuất rau hữu cơ
– Khái quát về rau hữu cơ.
– Kỹ thuật sản xuất rau hữu cơ.
– Một số kết quả nghiên cứu sản xuất rau theo hướng hữu cơ của Đại học Cần Thơ.

Chương 8 Nhà kính, nhà lưới hỗ trợ cho phương pháp sản xuất rau sạch ứng dụng công nghệ cao
– Nhà màng sản xuất rau.
– Nhà lưới sản xuất rau.